Op 6 februari maakte het ministerie van Defensie bekend dat de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) malware van een Chinese statelijk actor heeft aangetroffen op een van haar netwerken. De Chinese malware was geïnstalleerd op een netwerk voor research & development. Deze ontdekking van de MIVD bevestigt nog maar eens dat de dreiging die uitgaat van Chinese spionage, reëel en gericht is.
Waarschuwingen voor Chinese malware en spionage
Sinds ongeveer 2010 proberen de AIVD en MIVD de samenleving en politiek bewust te maken van en te waarschuwen voor de risico’s van Chinese spionage. Dat deden zij – en doen zij nog altijd – onder andere in hun openbare jaarverslagen. Zo waarschuwden de diensten al in 2010 dat Nederlandse hightech-bedrijven een gewild doelwit zijn van Chinese spionage. Een jaar later meldde het jaarverslag van de AIVD dat Nederland “een aantrekkelijk doelwit vormt voor economische en technisch-wetenschappelijke spionage”. De jaren daarna verschoven de contra-spionage inspanningen van AIVD en MIVD steeds meer naar Chinese digitale spionage. China werd in 2015 door de AIVD als “de grootste dreiging voor de nationale veiligheid” bestempeld. In 2018 was het de MIVD die concreet waarschuwde voor Chinese digitale spionage gericht op de Nederlandse vitale infrastructuur, de telecomsector, universiteiten, hightech-bedrijven en de defensie-industrie. Topsectoren en hoogwaardige Nederlandse technologie zijn in toenemende mate doelwit van Chinese spionage, waarschuwde de AIVD in 2019. Om daar de onheilspellende verwachting aan toe te voegen dat door Chinese investeringen in kunstmatige intelligentie, kwantumcomputing en 5G-technologie, China de rest van de wereld afhankelijk dreigt te maken van Chinese technologische standaarden.
Chinese malware als wereldwijde dreiging
Uiteraard staan de Nederlandse inlichtingendiensten niet alleen in deze kwestie. Vele westerse bondgenoten, zoals Canada, het Verenigd Koninkrijk en Australië, waarschuwden in soortgelijke bewoordingen voor dezelfde dreiging. De Amerikaans evenknieën waarschuwden misschien nog het meest expliciet voor de dreigingen die uitgaan van Chinese malware. In januari 2024 publiceerden de FBI, NSA en CISA een gezamenlijke verklaring waarin Chinese staatsgestuurde hackers werden aangewezen als de actoren achter een jarenlange campagne om zich digitaal in te nestelen in de computersystemen van Amerikaanse kritieke infrastructuur, zoals elektriciteitscentrales, olie- en gaspijpleidingen en waterzuiveringsinstallaties. “The threat of our generation” noemde FBI-directeur deze dreiging. En een uitbreiding van de Chinese aandacht van spionage gericht op kennis en economie, naar het creëren van mogelijkheden om bij toekomstige conflicten de tegenstander pijn te doen door diens kritieke infrastructuur digitaal uit te schakelen. Een werkwijze die we al kenden van Rusland.
Spionage als instrument voor China’s groei naar supermacht
China streeft ernaar een supermacht te worden die niet onder hoeft te doen voor die ene andere supermacht. Een supermacht die onbetwist de geopolitieke besluiten kan nemen die het (mogelijk) wenst te nemen, zoals inname van Taiwan of delen van de Zuid-Chinese Zee. Het land is vastberaden alle economische, militaire en technologische instrumenten te bemachtigen die het daarvoor nodig heeft, linksom of rechtsom. Met andere woorden: door middel van wereldwijde investeringen, overnames en samenwerking, maar waar dat niet toereikend is, door digitale spionage.
Gezien de enorme omvang van Chinese spionage en de aard van de doelwitten, is het dus allerminst verwonderlijk dat ook een Nederlands defensienetwerk voor onderzoek tot de lange lijst slachtoffers behoort. Voor China zijn Westerse militair-technologische ontwikkelingen uitermate interessant, omdat het daarop wil kunnen anticiperen.
Kennis en security intelligence
Weerstand begint bij bewustwording. Overheden, bedrijfsleven, de wetenschap, maar ook de maatschappij als geheel, moeten doordrongen zijn van het feit dat Nederland enorm veel en hoogstaande kennis bezit. Kennis die China nodig heeft voor haar ontwikkeling en die het hoe dan ook wil bemachtigen. Die kennis moet dus gekoesterd en beschermd worden: een dilemma in een wereld waarin internationale samenwerking de norm is en grenzen niet zelden als een belemmering voor ontwikkeling worden ervaren. In die open context is het de herculestaak van de AIVD en MIVD om vijandige inlichtingendiensten buiten de deur te houden. Een taak die niet succesvol kan worden uitgevoerd zonder samenwerking met veiligheidsbewuste kennisinstellingen en bedrijfsleven.
Het Kenniscentrum Security Intelligence levert door onderzoek en opleidingen een bijdrage aan kennis over, bewustwording van en weerstand tegen internationale spionage.
Wilt u meer weten neem dan contact met ons op info@kenniscentrumsecurityintelligence.nl